Puszki po farbie należy oddać do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) lub przekazać w ramach zbiórek odpadów niebezpiecznych prowadzonych przez gminę. Nie wolno wyrzucać ich do zwykłych koszy na odpady zmieszane, metale czy tworzywa sztuczne.
Czym są odpady niebezpieczne i dlaczego puszki po farbie do nich należą?
Puszki po farbie, zarówno te po farbach olejnych, jak i wodnych, klasyfikowane są jako odpady niebezpieczne, o ile zawierają resztki substancji chemicznych. Niezależnie od tego, czy farba została całkowicie zużyta, opakowanie nadal może zawierać śladowe ilości związków toksycznych, lotnych rozpuszczalników, pigmentów metali ciężkich czy utwardzaczy.
Z tego względu ich niewłaściwa utylizacja – na przykład wyrzucenie do odpadów zmieszanych lub metali – może skutkować skażeniem środowiska, a nawet stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt.
Główne zasady utylizacji puszek po farbie
PSZOK – podstawowe miejsce odbioru
Najbardziej właściwym miejscem, gdzie powinno się oddać puszki po farbie, jest Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK). To specjalistyczne punkty zbierające m.in. odpady niebezpieczne, wielkogabarytowe, budowlane i chemiczne.
Przyjmują one puszki po farbie bez dodatkowych opłat, jednak z zastrzeżeniem, że ilości muszą być dostosowane do użytku domowego – PSZOK nie przyjmie odpadów wygenerowanych przez działalność gospodarczą lub firmę remontową.
Zbiórki odpadów problemowych
Wiele gmin organizuje cykliczne akcje odbioru tzw. odpadów problemowych – to mobilne punkty zbiórki, które na określony czas pojawiają się na osiedlach. W ich ramach można bezpiecznie oddać m.in. baterie, chemikalia, zużyte farby i opakowania po nich.
Informacji na temat harmonogramu takich zbiórek należy szukać na stronie internetowej urzędu miasta lub w lokalnych mediach.
Pojemniki na metale i tworzywa – dlaczego to błąd?
Choć puszki po farbie wykonane są zazwyczaj z metalu (stal, aluminium), to nie nadają się do segregacji w ramach frakcji metale i tworzywa sztuczne. Wynika to z faktu, że zawierają resztki chemikaliów. Zgodnie z przepisami, opakowania po substancjach niebezpiecznych nie mogą być traktowane jak zwykłe odpady opakowaniowe.
Jak przygotować puszkę po farbie do oddania?
Aby PSZOK lub mobilny punkt przyjął odpad, należy go odpowiednio przygotować:
-
Nie myj puszki wodą – wylewanie ścieków z resztkami farb do kanalizacji to poważne naruszenie przepisów.
-
Zabezpiecz opakowanie – puszka powinna być szczelnie zamknięta, zwłaszcza jeśli zawiera pozostałości płynnej farby.
-
Oznacz zawartość – jeśli to możliwe, pozostaw etykietę z nazwą produktu i typem farby (np. rozpuszczalnikowa, akrylowa, lateksowa).
Co z resztkami farby?
Zdarza się, że po remoncie zostają nie tylko puste puszki, ale też niewielka ilość farby. W takim przypadku warto rozważyć kilka opcji:
-
Oddaj lub przekaż dalej – sąsiedzi, lokalne inicjatywy społeczne czy grupy zero waste często chętnie przyjmują niewielkie ilości farby do drobnych prac.
-
Utwardź i wyrzuć jako odpad budowlany – w przypadku farb wodnych można je pozostawić do wyschnięcia, a następnie wraz z twardymi resztkami oddać do PSZOK jako odpad budowlany.
Nigdy nie należy wylewać resztek farby do toalety, zlewu czy studzienek kanalizacyjnych – może to spowodować uszkodzenie instalacji oraz zanieczyszczenie środowiska wodnego.
Aspekty prawne – co mówią przepisy?
Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2023 r. poz. 1587), odpady niebezpieczne muszą być zbierane i przetwarzane w specjalnych warunkach. Wyrzucenie puszki po farbie do nieodpowiedniego pojemnika może być uznane za nielegalne składowanie odpadów niebezpiecznych, co podlega sankcjom finansowym – włącznie z grzywną do 5000 zł.
Co więcej, przedsiębiorcy remontowo-budowlani zobowiązani są do prowadzenia ewidencji odpadów i korzystania z systemu BDO (Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami).
Czy każda puszka po farbie to odpad niebezpieczny?
Nie. Puszki po farbach całkowicie zużytych i wysuszonych, bez jakichkolwiek resztek płynnej substancji, mogą zostać potraktowane jako odpad opakowaniowy. W praktyce jednak wymaga to całkowitego wyczyszczenia i wyschnięcia wnętrza, co jest trudne do osiągnięcia w warunkach domowych.
Dlatego zaleca się, aby nawet takie opakowania dostarczać do PSZOK – unikniemy w ten sposób potencjalnych nieporozumień i zagrożeń.
Ekologiczne alternatywy – wybieraj odpowiedzialnie
Świadomy wybór farb to pierwszy krok do zmniejszenia problemu związanego z utylizacją opakowań. Coraz więcej producentów oferuje:
-
farby na bazie naturalnych składników (gliniane, wapienne, mineralne),
-
produkty o niskiej zawartości LZO (lotnych związków organicznych),
-
farby w opakowaniach nadających się do recyklingu lub zwrotu.
Warto planować zakupy tak, by zużycie było jak najbardziej zgodne z potrzebami – ograniczy to ilość odpadów do zagospodarowania.
Gdzie wyrzucić puszki po farbie – Podsumowanie
Puszki po farbie należy traktować jako odpady niebezpieczne i oddawać je wyłącznie do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) lub specjalnych zbiórek prowadzonych przez gminę. Ich wyrzucenie do zwykłych pojemników może skutkować skażeniem środowiska i naruszeniem prawa. Zawsze upewnij się, że opakowanie jest zamknięte, oznaczone i w miarę możliwości suche. Postępując zgodnie z zasadami selektywnej zbiórki, nie tylko chronisz środowisko, ale również działasz zgodnie z obowiązującym prawem.
