Jak wygląda brzuch z SIBO? Najczęściej jest wzdęty, napięty i powiększony – szczególnie po posiłkach. Może przypominać tzw. „ciążowy brzuch”, nawet u osób szczupłych. Wzdęcia mogą pojawiać się już po kilku minutach od jedzenia i utrzymywać się przez wiele godzin. Brzuch z SIBO często jest bolesny przy ucisku, twardy i wyraźnie zaokrąglony, zwłaszcza w górnej części jamy brzusznej. Objawy mogą nasilać się w zależności od diety, poziomu stresu i aktywności fizycznej.
Poniżej znajdziesz szczegółowe informacje na temat wyglądu brzucha przy SIBO, rozpoznania tego schorzenia, zalecanej diety oraz zasad postępowania wspierającego leczenie.
Skąd wiadomo, czy ma się SIBO, czy nie?
SIBO (ang. Small Intestinal Bacterial Overgrowth), czyli zespół przerostu flory bakteryjnej w jelicie cienkim, to stan, w którym bakterie – zamiast pozostawać głównie w jelicie grubym – nadmiernie namnażają się w jelicie cienkim. To prowadzi do fermentacji składników pokarmowych tam, gdzie nie powinno jej być, co skutkuje nieprzyjemnymi objawami trawiennymi.
Najczęstsze objawy SIBO:
- uporczywe, powtarzające się wzdęcia,
- bóle brzucha (najczęściej w górnej lub środkowej części),
- uczucie pełności po niewielkim posiłku,
- nadmierne gazy i odbijanie,
- biegunki lub zaparcia (albo ich naprzemienne występowanie),
- zmęczenie, mgła mózgowa, problemy z koncentracją,
- niedobory witamin (zwłaszcza B12 i D),
- niezamierzona utrata wagi lub przeciwnie – zatrzymanie postępów w odchudzaniu.
Jak zdiagnozować SIBO?
Podstawowym narzędziem diagnostycznym jest wodorowo-metanowy test oddechowy. Polega na spożyciu substancji (najczęściej glukozy lub laktulozy), a następnie pomiarze poziomu wodoru i metanu w wydychanym powietrzu w określonych odstępach czasu. Nadmierny wzrost stężenia tych gazów wskazuje na fermentację bakteryjną w jelicie cienkim.
Inne badania pomocnicze to:
- analiza stolca (m.in. dysbioza, markery zapalne),
- ocena poziomu witamin (B12, D, K),
- testy nietolerancji pokarmowej.
Uwaga: Objawy SIBO mogą przypominać zespół jelita drażliwego (IBS), nietolerancję laktozy lub nietolerancje FODMAP – dlatego diagnostyka powinna być przeprowadzona przez specjalistę gastroenterologa lub dietetyka klinicznego.
Jak wygląda brzuch z SIBO?
Brzuch osoby z SIBO bardzo często przyjmuje charakterystyczny wygląd:
1. Wzdęty i napięty brzuch
Brzuch może wyglądać na nadmiernie wypukły, nawet jeśli osoba ma niską masę ciała. Często przypomina ciążowy brzuch w pierwszym lub drugim trymestrze.
2. Bolesność przy dotyku
Z powodu nagromadzenia gazów i zwiększonego ciśnienia jelitowego, brzuch może być bolesny przy ucisku, zwłaszcza po posiłku.
3. Zmienność w ciągu dnia
Rano brzuch jest często płaski, a w miarę spożywania posiłków stopniowo się powiększa. Wieczorem może osiągać maksymalny rozmiar.
4. Brak korelacji z ilością jedzenia
Nawet po małym posiłku osoba z SIBO może odczuwać silne wzdęcia i napięcie brzucha, co różni się od typowego „przejedzenia”.
Czego nie jeść przy SIBO?
Dieta przy SIBO ma ogromne znaczenie, ponieważ ograniczenie fermentujących składników może znacząco zmniejszyć objawy. Najczęściej stosuje się dietę niską w FODMAP, czyli grupę węglowodanów, które łatwo fermentują w jelicie cienkim.
Produkty, których należy unikać przy SIBO:
Wysoko fermentujące węglowodany:
- cebula, czosnek, por, szparagi, kapusta, brokuły,
- jabłka, gruszki, arbuzy, śliwki,
- mleko krowie, ser twarogowy, śmietana, jogurt naturalny (ze względu na laktozę),
- rośliny strączkowe (soczewica, fasola, groch),
- produkty z dużą ilością fruktozy (syrop glukozowo-fruktozowy, miód),
- pszenica, żyto i jęczmień (głównie ze względu na zawartość fruktanów).
Produkty sprzyjające rozrostowi bakterii:
- cukier rafinowany i słodycze,
- alkohol,
- żywność wysoko przetworzona.
Warto wiedzieć: dieta FODMAP jest dietą eliminacyjną, stosowaną tymczasowo. Po jej wprowadzeniu powinno się ją stopniowo rozszerzać pod kontrolą dietetyka.
Jak wygląda leczenie i postępowanie przy SIBO?
Leczenie SIBO składa się zazwyczaj z kilku etapów:
- Antybiotykoterapia celowana – najczęściej stosuje się rifaksyminę (lub inne w zależności od profilu gazów).
- Dieta eliminacyjna – by ograniczyć objawy i wspomóc terapię farmakologiczną.
- Wsparcie trawienia – enzymy trawienne, suplementacja kwasem solnym, poprawa funkcji żółci.
- Odbudowa mikrobioty – poprzez probiotyki (ostrożnie) i prebiotyki w późniejszej fazie.
- Poprawa motoryki jelit – suplementy wspierające perystaltykę jelit (np. motylatory).
Długofalowy sukces wymaga nie tylko zwalczenia bakterii, ale również usunięcia przyczyn SIBO (np. niedokwasota, niedoczynność tarczycy, zrosty po operacjach, stres przewlekły, zaburzenia osi jelitowo-mózgowej).
Brzuch przy SIBO jest najczęściej wzdęty, napięty, bolesny i zmienia swój wygląd w ciągu dnia, niezależnie od ilości spożywanego jedzenia. Objawy nasilają się po posiłkach zawierających fermentujące składniki, dlatego dieta uboga w FODMAP ma ogromne znaczenie w redukcji objawów. Rozpoznanie SIBO opiera się głównie na teście oddechowym, a leczenie obejmuje antybiotykoterapię, odpowiednią dietę i wsparcie układu trawiennego. Jeśli podejrzewasz u siebie SIBO, nie zwlekaj z konsultacją gastroenterologiczną lub dietetyczną – szybka reakcja może zapobiec długotrwałym konsekwencjom dla zdrowia jelit i ogólnego samopoczucia.
