Roczne dziecko znajduje się w przełomowym momencie rozwoju – zaczyna stawiać pierwsze kroki, intensywnie eksploruje otoczenie, a jego zdolności manualne i poznawcze rozwijają się w szybkim tempie. Odpowiednio dobrane zabawki wspierają ten rozwój, stymulując zmysły, koordynację ruchową oraz zdolności poznawcze. Zabawki dla roczniaka powinny być przede wszystkim bezpieczne, sensoryczne i wspierające samodzielne odkrywanie świata. W dalszej części artykułu przedstawiamy, jakie konkretne kategorie zabawek są rekomendowane przez specjalistów w dziedzinie rozwoju dziecka i jakie produkty realnie wspierają naukę przez zabawę.
Zabawki sensoryczne – stymulacja wszystkich zmysłów
Zmysły dziecka w wieku 12 miesięcy są wyjątkowo chłonne. To czas, gdy maluch poznaje świat dotykiem, wzrokiem, słuchem, a także poprzez smak. Dlatego:
-
Klocki sensoryczne z różnych materiałów (np. silikonowe, z wypustkami) rozwijają motorykę i uczą rozróżniania faktur.
-
Zabawki dźwiękowe – proste instrumenty (marakasy, bębenki, grzechotki) pomagają w nauce przyczyny i skutku oraz rozwijają słuch muzyczny.
-
Maty edukacyjne z elementami 3D – pozwalają na wielozmysłowe odkrywanie.
Tego typu zabawki powinny być wykonane z nietoksycznych materiałów, łatwe do czyszczenia i bez elementów, które dziecko mogłoby połknąć.
Zabawki wspierające motorykę dużą i małą
Motoryka duża to ruchy całego ciała, takie jak chodzenie, wspinanie się, balansowanie. Motoryka mała odnosi się do precyzyjnych ruchów dłoni i palców. Roczniak potrzebuje zabawek wspierających obie te sfery:
-
Pchacze i jeździki wspomagają naukę chodzenia, ale muszą być stabilne, z szeroką podstawą i regulowanym oporem kół.
-
Zabawki do sortowania kształtów uczą precyzji, koordynacji wzrokowo-ruchowej i logicznego myślenia.
-
Układanki typu peg puzzle z dużymi uchwytami pozwalają ćwiczyć chwyt pęsetowy i dopasowywanie elementów.
Warto wybierać modele drewniane, bez lakierów i klejów zawierających szkodliwe substancje. Dobrej jakości puzzle i sortery to zabawki, które rosną z dzieckiem – można je wykorzystywać przez wiele miesięcy.
Zabawki edukacyjne – poznawanie świata i rozwój językowy
Roczne dziecko zaczyna rozumieć coraz więcej słów, reagować na swoje imię i rozpoznawać nazwy przedmiotów. To czas, by wprowadzać zabawki rozwijające słownictwo i pojęcia przyczynowo-skutkowe:
-
Książeczki kontrastowe i sensoryczne (z elementami do dotykania, przesuwania, dźwiękami) budują fundamenty dla czytania i rozwoju mowy.
-
Zabawki interaktywne z przyciskami, światełkami i prostymi poleceniami słownymi – rozwijają związek między działaniem a efektem.
-
Zestawy tematyczne (np. mini-kuchnie, telefon, zestaw lekarski) wspierają rozwój poznawczy i udawane zabawy, które pojawiają się około 18. miesiąca życia.
Interaktywność nie powinna być jednak dominująca – dźwięki nie mogą być zbyt intensywne, a tempo działania zabawki powinno pozwalać dziecku na reakcję i naukę.
Zabawki konstrukcyjne – nauka planowania i kreatywności
Choć klasyczne klocki LEGO są jeszcze zbyt trudne dla roczniaka, istnieją dedykowane zestawy:
-
Duże klocki typu Mega Bloks lub LEGO® DUPLO® – dostosowane rozmiarem do małych rączek, wspierają wyobraźnię przestrzenną i zdolności planowania.
-
Zabawki do składania i rozkręcania (z dużymi elementami) rozwijają cierpliwość i sekwencyjność działań.
Dzieci, które od najmłodszych lat mają kontakt z zabawkami konstrukcyjnymi, szybciej rozwijają zdolności matematyczne i analityczne w przyszłości. Zabawa konstrukcyjna to nie tylko frajda, ale też nauka rozwiązywania problemów.
Zabawki do kąpieli – zabawa i higiena w jednym
Nie należy zapominać o tym, że dla wielu dzieci kąpiel to czas intensywnej zabawy. Zabawki do wody powinny:
-
Unosić się na wodzie, mieć otwory do nalewania/przelewania (np. kubeczki, sitka).
-
Być łatwe do mycia i szybkoschnące, by zapobiec rozwojowi pleśni.
-
Zachęcać do eksploracji i wspierać motorykę (np. gumowe zwierzątka, które można ściskać, rybki z magnesami).
Zabawa w wodzie to również doskonała okazja do nauki słówek i części ciała, np. przez wspólne nazywanie podczas mycia.
Na co zwracać uwagę przy wyborze zabawek dla roczniaka?
Bez względu na kategorię, warto przestrzegać kilku kluczowych zasad:
-
Certyfikaty bezpieczeństwa – każda zabawka powinna mieć oznaczenie CE i spełniać normy EN-71.
-
Brak małych, odłączanych elementów – dzieci nadal często wkładają przedmioty do ust.
-
Trwałość i jakość wykonania – lepiej kupić mniej, ale solidnie, niż wiele tanich i szybko psujących się produktów.
-
Brak nadmiaru bodźców – zabawki zbyt głośne, migające lub działające bez interakcji mogą przytłaczać dziecko i nie wspierać jego samodzielnego rozwoju.
Jakie zabawki dla rocznego dziecka? – Podsumowanie
Wybierając zabawki dla rocznego dziecka, warto kierować się nie tylko wiekiem oznaczonym na opakowaniu, ale przede wszystkim aktualnym etapem rozwoju malucha. Najlepsze zabawki to te, które rosną z dzieckiem, angażują różne zmysły i zachęcają do samodzielnego działania. Unikaj przesytu funkcji elektronicznych – to kontakt z rodzicem, mową i ruchem rozwija dziecko najpełniej. Dobierając zabawki świadomie, nie tylko sprawiasz radość maluchowi, ale wspierasz jego rozwój emocjonalny, poznawczy i fizyczny w najbardziej naturalny sposób.
